To był niezwykły czas… Projekt „Kantaty Krosien” zakończony!

5 Zobacz galerię

23 czerwca zakończył się projekt „Kantaty Krosien”, w którym istotną rolę odegrali uczniowie klas pierwszych Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Bielawie.

Działania projektowe w formie prezentacji, warsztatów oraz pracy grupowej i indywidualnej trwały od lutego.

Było to wydarzenie, w którym uczniowie współpracowali ze sobą, poszukując żywej wiedzy podczas kontaktów i wywiadów z lokalną społecznością, dzielili się doświadczeniami z młodzieżą z innych szkół Dolnego Śląska, a także spotkali z pracownikami Instytutu Goethego i rozwijali kompetencje językowe, zarówno w języku ojczystym, jak i angielskim oraz niemieckim. Klasy pierwsze były też na projekcji filmu „Siła kobiet” w Centrum Kultury w Pieszycach oraz wzięły udział w konferencji uniwersyteckiej na Uniwersytecie Wrocławskim.

Nasi uczniowie pod okiem specjalistów, fachowców w swych dziedzinach, szlifowali warsztat dziennikarski, poszukując niezwykłych historii z krajobrazu społecznego Dolnego Śląska, śladów języka i kultury niemieckiej, polskiej, czeskiej czy żydowskiej.

Bielawa, Dzierżoniów i Pieszyce to miasta postindustrialne, w których znajdowały się od wieków zakłady tkackie, a dźwięk krosien wpisał się mocno w pamięć zbiorową. Stąd nazwa projektu - „Kantaty Krosien”.  Jego celem było odnalezienie w pamięci mieszkańców tego, co zostało zasypane pyłem herstorii, co znikło lub zostało zatarte, jednak jego echo wciąż istnieje w opowieściach, pamięci, wspomnieniach, a ostatecznie w tożsamości lokalnej. Młodzież zbierała i nagrywała opowieści na temat roli kobiet w przemyśle, zebrała je i na ich podstawie już pod okiem specjalistów przygotowała się do współuczestnictwa i organizacji, działań artystycznych o charakterze kantaty. Naszym zadaniem było odnaleźć historie – opowieści o przeszłości widziane oczami kobiet.

Projekt realizowany był przez Stowarzyszenie Edukacji Krytycznej, którego prezesem jest zaprzyjaźniona z naszą szkołą pani dr Kamila Kamińska – Sztark oraz Instytut Goethego z Berlina.  Z ramienia naszej szkoły koordynatorem projektu była Magdalena Avinash – polonista, a w działania i warsztaty czynnie zaangażowała się młodzież klasy 1dj i 1a.

Projekt „Kantaty Krosien” pozwolił uczniom wcielić się w dziennikarzy, aktorów, organizatorów, wolontariuszy, ale i spadkobierców pamięci i tożsamości lokalnej. Młodzi ludzie poznawali i współpracowali z wieloma ciekawymi postaciami ze świata nauki i kultury. Wśród osób, z którymi się spotkali byli: dr Kamila Kamińska Sztark – pracownik naukowy i prezes Stowarzyszenia Edukacji Krytycznej, ale warto też dodać, że wyróżniona prestiżowym tytułem 30 kreatywnych Wrocławia w 2016r., Sarah Washington- artystka i aktywistka pracująca z eksperymentalnym radiem i muzyką. Jej działalność obejmuje tworzenie tymczasowych stacji radiowych i instalacji artystycznych, komponowanie eksperymentalnych dramatów radiowych, występy na żywo w radiu, kuratorowanie wydarzeń i festiwali radiowych oraz wykonywanie eksperymentalnej muzyki improwizowanej na domowych instrumentach elektronicznych. Jest członkiem założycielem stacji radiowej Resonance 104.4fm w Londynie i międzynarodowej sieci radiowej Radia, Katarzyna Lubiniecka – Różyło - absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Przez ponad 20 lat pracowała jako dziennikarka i redaktorka we wrocławskim oddziale „Gazety Wyborczej”. Jest wicepełnomocnikiem Kongresu Kobiet we Wrocławiu. Działa w Stowarzyszeniu Dolnośląski Kongres Kobiet. W l. 2015-2019 koordynatorka ds. Równego Traktowania w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego, Przemysław Furdak - aktor, reżyser i dyrektor Teatru Układ Formalny, Dawid Musiał – redaktor Meloradia, Hanna  Achremowicz – koordynator projektu, pedagog i animator ze Stowarzyszenia Edukacji Krytycznej we Wrocławiu.  Przede wszystkim jednak, moi uczniowie mieli możliwość poznania niezwykłych bohaterek – Pań, które przez wiele lat pracowały w zakładach włókienniczych, niestety popadających dziś w ruinę. To one były dla nas kopalnią wiedzy o czasach świetności tych zakładów, ale także uświadomiły młodzieży jak ciężka była praca w tych zakładach i jak spajała społeczność Bielawy, Dzierżoniowa i Pieszyc. Młodzież spotkała się z niezwykle ciepłym przyjęciem ze strony seniorów z Klubu Seniora w Pieszycach i dzięki nim pozyskała wiele ciekawych opowieści.

Dla młodzieży kontakt z pracownikami naukowymi, poszukiwanie informacji i nauka poza murami szkoły, warsztaty aktorskie i zajęcia artystyczne oraz kultura żywego słowa i doskonalenie kompetencji językowych w języku angielskim to bardzo atrakcyjne i ważne doświadczenie, które umożliwiło zaangażowanie polonistki – Magdaleny Avinash oraz  otwartość na nowatorskie metody pracy dyrektor Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego, pani Iwony Gryś.

Wydarzeniem finalnym projektu był performance w Młynie Hilberta w Dzierżoniowie. Choć pora była późna, bo nocne zwiedzanie Młyna Hilberta odbywało się od 22.00. do 24.00, to przybyło wielu mieszkańców naszego powiatu. Gościem honorowym był pan dr Christoph Bartmann – dyrektor Instytutu Goethe’go w Warszawie, a towarzyszył mu pan Konrad Szpindler. Wszystkich przybyłych powitały głośne i intensywne dźwięki pracy krosien, odtwarzane z głośników przed młynem.Goście zostali podzieleni na 10-cio osobowe grupy i przydzielono im przewodników, którymi byli uczniowie i młodzi wolontariusze. Każda grupa szła specjalnym szlakiem przez pomieszczenia, w których znajdowały się różne instalacje, np. w maszynach młyńskich umieszczono podświetlone zdjęcia pracownic Bielbawu i zainstalowano urządzenia odtwarzające nagrane z nimi (przez naszych uczniów) wywiady. W kolejnych pomieszczeniach znajdowało się przeszło 50 radioodbiorników odtwarzających kakofonię odgłosów zakładów włókienniczych. W następnej sali można było zobaczyć performance dziewcząt z naszej szkoły, odgrywających rolę młodych prządek i pracownic zakładu włókienniczego. Dalej można było przyjrzeć się, jak farbowano kiedyś materiały i porozmawiać z paniami, które ongiś pracowały w farbiarni. Na ostatnim piętrze na gości czekało spotkanie z seniorami z Pieszyc oraz poczęstunek w postaci gorącego żurku. To miejsce stało się okazją do spotkania trzech pokoleń, budujących rozmów i wspólnego śpiewu.

Honorowym gościem w dniu finału projektu był dyrektor Goethe Instytut  23.czerwca podczas finału projektu. Nasz gość przedstawił cele i założenia projektu oraz rolę uczniów w zbieraniu, selekcjonowaniu i nagrywaniu materiałów do projektu. „Chcemy z szacunkiem i zrozumieniem wysłuchać ich wspomnień, zaprosić do warsztatów teatralnych, które pozwolą im na artystyczną interpretację opowieści, a finalnie na współwystąpienie podczas spektaklu/ performancu/ wydarzaniu wieńczącego projekt. To, co zatarte nie utraciło wartości, wymaga jednak przetarcia kurzu i odrzucenia niepewności, która wynika z pytania – czy kogoś to jeszcze interesuje?” – powiedziała pani H. Achremowicz. Efektem projektu będzie więc stworzenie komunikatu pokazującego wagę herstorii, możliwość ich twórczego wykorzystania - kantonu. Zależy nam na tym, by cała społeczność lokalna usłyszała głos kobiet, który dotąd wybrzmiewał cicho i niewyraźnie. Ciężko zmierzyć sukces projektu, gdyż stanowi on proces, któremu chcemy nadać dynamikę  -  zainspirować uczestniczki do snucia opowieści, a społeczność lokalną zainteresować ich wysłuchaniem. Nawiązana w ten sposób współpraca międzypokoleniowa, wsłuchanie się w głos najbliższych osób i poznanie ich herstorii kształtować będzie oczekiwany rezultat projektu – chcemy pokazać młodemu pokoleniu wartość płynącą z badania przeszłości, która jest elementem składowym ich własnej tożsamości. Młodzi badacze będą uczestnikami wydarzenia finałowego, co też stanowić można dla nich inspiracje do artystycznego przekształcania/ interpretowania przeszłości ich rodzin.

Podczas pierwszych zajęć warsztatowych uczniowie bielawskiego liceum poznali termin herstorii, rolę kobiet w przemyśle, metody pozyskiwania materiałów audio, pracę metodami etnograficznymi: „Pamiętam, że…”, „Walizka wspomnień”. Prowadzącym zajęcia udało się pozyskać zainteresowanie i entuzjazm do działania naszej młodzieży.

UM Bielawa