409 miejsc na świecie rozpoznaje naturę jako osobę

Ruch uznania praw natury, w skrócie RoN (od Rights of Nature) to 409 inicjatyw w 39 krajach świata (1). Jesteśmy jedną z nich. Trwają „Przepływy dla Odry”, największa w Polsce kampania na rzecz uznania rzeki za osobę prawną, w którą zaangażowanych są setki osób ze świata prawa, nauki, literatury, szamanizmu, ekologii, psychoterapii, hydrologii i wielu innych dziedzin. Głos zabrali m.in. Magdalena Kicińska, Natalia de Barbaro, Jan Mencwel, prof. Urszula Zajączkowska, Małgorzata Lebda, Daniel Petryczkiewicz, kolektyw Siostry Rzeki.

Na potrzeby kampanii Olga Tokarczuk stworzyła nowe słowo (jakie, sprawdź tu). Agnieszka Szpila napisała opowiadanie, które rozpoczyna się pod sceną Teatru Dramatycznego, łącząc swoje najnowsze doświadczenia dotyczące odwołania spektaklu „Heksy” z fikcją. I jako pierwsza twórczyni będzie starała się o uznanie rzeki Odry za pełnoprawną współautorkę opowiadania (obejrzyj tu). Stoją przed naszym społeczeństwem ważne pytania o inspirację i współautorstwo, o uczciwą formę uznania natury rozpoznanej nie tylko jako źródło pokarmu, lekarstw, ziół, relaksu, ale również twórczości.  

Dr Stanisław Kordasiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego odpowiedział na pytania: czy to sprawiedliwe, by tylko jedna rzeka w kraju została uznana za osobę prawną? I gdyby tak się stało, czy można by występować z roszczeniami do rzeki, gdyby np. ta zalała uprawy? (Wywiad do odsłuchania tu). Z kolei Robert Rient, inicjator i współkoordynator kampanii opowiedział o tym, dlaczego nieuznawanie rzeki za osobę jest objawem uwewnętrznionej traumy (do zobaczenia tutaj). Prof. Bogdan Wziątek wyznał: „nie wierzę, ale wiem, że uznanie rzeki Odry za osobę jest możliwe” i opowiedział o obecnej kondycji rzeki i skutkach zasolenia. Natomiast prawniczka Agata Foksa-Biegaj, która pracowała m.in. w Trybunale Praw Człowieka, opowiedziała o tym, co o uznaniu Odry za osobę prawną mówi prawo międzynarodowe oraz... astrologia. 

Co istotne, kampanię prowadzi grupa wolontariuszy, która po katastrofie na Odrze w 2022 roku nazwała się Plemieniem Odry i przez 44 dni pokonała 937 km podczas Wielkiego Marszu od źródeł do ujścia Odry. W marszu udział wzięły 233 osoby. 

A teraz tworzymy „Przepływy dla Odry”. Od 1 stycznia do 19 lutego 2024, codziennie o 19:00 premiera. To maraton opowieści. Wszystkie przepływy można znaleźć na stronie https://osobaodra.pl   

Żadna z osób występujących w Maratonie 50 opowieści nie otrzymuje wynagrodzenia. Jako Plemię Odry nie posiadamy żadnych środków. Nie wspiera nas żadna organizacja. Robimy to dla rzeki. Przed zmianą prawa niezbędna jest zmiana świadomości – dlatego korzystamy z opowieści. Wiemy, że media mogą w tym ekstremalnie pomóc. Dlatego PROSIMY – podejmijcie temat, od którego zależy życie nas wszystkich: chodzi o czystą rzekę, o czystą wodę, o traktowanie natury tak jak na to zasługuje każde żyjące ciało.  

Setki inicjatyw uznania części natury za osoby prawne możecie Państwo sprawdzić na stworzonych mapach (dzięki nam jest tam również Polska), te dostępne są pod tym linkiem: https://ecojurisprudence.org/  

Zapraszamy na premiery najnowszych opowieści. Pojawi się m.in. wspomniana Agnieszka Szpila, prof. Jerzy Bieluk, Natalia Przybysz i Natalia Grosiak. Harmonogram tutaj.