Czy to COVID-19? Co wykazuje test na koronawirusa?
Ministerstwo Zdrowia regularnie publikuje dane na temat zakażeń wirusem SARS-CoV-2 w Polsce. 19 stycznia 2021 r. statystyki wskazywały na 1 443 804 osoby zakażone od początku pandemii. Liczba przypadków śmiertelnych wynosiła wtedy 33 698.
Same określenia brzmią sucho. Liczby przerażają. Nic więc dziwnego, że staramy się zachowywać odpowiedzialnie. W żaden sposób nie chcemy przyczynić się do wzrostu wskaźników, za którymi stoją realni ludzie. Efekt? Zainteresowanie testami rośnie. Szczególnie tymi, które można zrobić w domu.
Rodzaje testów na koronawirusa SARS-CoV-2.
Słowem wstępu – w naszym kraju można wykonać trzy rodzaje testów. Testy genetyczne, nazywane też molekularnymi, rozpoznają materiał genetyczny koronawirusa SARS-CoV-2. Testy antygenowe dają wynik w oparciu o znajdujące się na powierzchni koronawirusa antygeny. Testy serologiczne służą do wykrywania przeciwciał koronawirusa powodującego chorobę COVID-19.
Test genetyczny RT-PCR. Dostępny tylko w laboratorium.
Test RT-PCR wykrywa dwie sekwencje genetyczne wirusa SARS-CoV-2. Do niedawna do celów diagnostycznych stosowano wyłącznie ten rodzaj testu molekularnego. Test FRANKD rozpoznawał jedną sekwencję. W związku z tym nie uzyskał rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia. Dodatni wynik badania FRANKD trzeba było potwierdzać testem RT-PCR.
Testy molekularne można wykonać jedynie w warunkach laboratoryjnych. Na takie badanie byli zaś kierowani wyłącznie pacjenci wykazujący wyraźne objawy choroby COVID-19. Osoby bezobjawowe musiały liczyć się z kosztami rzędu 450 zł za wykonanie badania w punkcie pobrań. Jeśli zależało im na tym, by wymaz do badań pobrała pielęgniarka w ich własnym domu, koszt sięgał niemal 800 zł.
Czy można samodzielnie wykonać test na koronawirusa?
Jak najbardziej. Z uwagi na ryzyko kontaktu z innymi osobami jest to wręcz działanie rozsądne. Kasetkowe testy na wirusa SARS-CoV-2 są już obecne na rynku dość długo. W początkach pandemii w takiej formie sprzedawano wyłącznie testy serologiczne wykazujące obecność przeciwciał IgG i IgM koronawirusa. Dlaczego? Ponieważ antygenowe testy domowe miały wtedy zbyt małą czułość, by mogły posłużyć choćby do wstępnej diagnostyki.
Od tamtej pory technologia zdecydowanie się rozwinęła. 30 października 2020 r. Minister Zdrowia udzielił testom antygenowym swojej rekomendacji. Trzeba jednak pamiętać, że WHO poleca jedynie te testy antygenowe, które mają swoistość powyżej 97% i czułość większą niż 80%.
Test antygenowy. Domowe badanie na koronawirusa w aktywnej fazie COVID-19.
Zgodnie ze wskazówkami Ministra Zdrowia testy antygenowe mogą służyć wyłącznie do potwierdzenia zakażenia koronawirusem u pacjentów objawowych. Oczywiście dobrej jakości test wykonany w domu nie będzie diagnozą sam w sobie. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu na koronawirusa należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. Udzieli on wskazówek co do dalszego postępowania. Może również zalecić kwarantannę.
Domowe testy antygenowe mają już czułość kliniczną na poziomie ponad 96%. Oznacza to, że jeśli zostaną prawidłowo wykonane, jest śladowa szansa by dały wynik ujemny w przypadku zakażenia SARS-CoV-2. Ich swoistość wynosi z kolei 100%. Czyli wszystkie osoby zdrowe powinny być z ich pomocą oznaczane jako wolne od infekcji.
Możliwość uzyskania wyniku fałszywie ujemnego jest niewielka, lecz istnieje. Właśnie z tego względu kontakt z lekarzem jest niezbędny zawsze po wykryciu objawów. Trzeba również pamiętać, że antygenowe testy na koronawirusa wykazują największą skuteczność przy pierwszych oznakach choroby. Bezpieczne okienko czasowe trwa maksymalnie 7 dni od wystąpienia objawów.
Co oznacza pozytywny wynik testu serologicznego na koronawirus?
Serologiczne testy na koronawirusa nie mogą służyć do diagnostyki. Wykonuje się je jedynie w celach przesiewowych. Kiedy warto skorzystać z testów na przeciwciała? Zawsze wtedy, gdy chcesz sprawdzić, czy kontakt z koronawirusem SARS-CoV-2 nastąpił w przeszłości.
Jeśli test serologiczny da pozytywny wynik w obszarze związanym z przeciwciałami IgG, jest to jasne potwierdzenie, że Twój organizm miał do czynienia z wirusem odpowiedzialnym za wywoływanie COVID-19. W przeciwciałach IgG są bowiem zapisane informacje o przebytej infekcji. Większy niepokój powinien wzbudzić wynik dodatni dotyczący przeciwciał IgM. Te bowiem wykształcają się wcześniej, niż przeciwciała IgG. Ich obecność może zatem świadczyć o niedawnym kontakcie z osobą zakażoną.
Warto wiedzieć, że testy na przeciwciała są najbardziej skuteczne, gdy od zakażenia upłyną co najmniej dwa, a nawet trzy tygodnie. Ciało ludzkie może mieć bowiem opóźnioną reakcję na kontakt z wirusem SARS-CoV-2.
Ile kosztują testy kasetkowe?
Dobre testy do wykrywania antygenów można dostać już za 79 zł za sztukę. Test na przeciwciała otrzymasz zaś w cenie 65 zł. Przy zakupie większej ilości testów można liczyć na atrakcyjne zniżki.
