Ruska 46 - przestrzeń dla kultury

2020 rok okazał się przełomowym dla podwórka przy ulicy Ruskiej 46. Trzy miejskie instytucje połączyły siły i środki, by przywrócić mu dawny blask i nadać wyjątkowy tytuł miejskiego hubu kulturalnego.

Ogromny potencjał tej części miasta, zarówno społeczny, jak i turystyczny, był wskazywany przez mieszkańców i mieszkanki Wrocławia od lat. Mieszczące się w niemal samym centrum miasta podwórko przyciągało osoby kreatywne i twórcze swoim wyjątkowym klimatem i otwartością. W lokalach, których okna wychodziły na dziedziniec Ruskiej 46, zaczęły funkcjonować pracownie artystyczne, teatry, galerie sztuki.

Efektywna współpraca

Zadania, jakim było zaproszenie do współpracy wszystkich zainteresowanych losem podwórka, podjęło się w ubiegłych latach miasto Wrocław.

Chcemy aby podwórko pełniło role centrotwórcze – mówi Bartłomiej Świerczewski, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych w Urzędzie Miasta.
To szczególnie trudne zadanie bo musimy pogodzić jego lokalność i wpływ na osoby zamieszkujące w okolicę, ze swoistą sławą miejsca i dużą odwiedzalnością przez mieszkańców z innych części Wrocławia oraz turystów. Dlatego priorytetem jest dla nas gospodarz. Jest nim Strefa Kultury Wrocław, ale tym samym wszyscy partnerzy, którzy działają w tym obszarze powinni włączać się w dbanie o to miejsce. Priorytetem są dla nas na pewno mieszkańcy. Na ich dobrostanie też nam bardzo zależy - stąd realizowany etapami remont podwórka obok pasażu – dodaje Świerczewski.

Rola Strefy Kultury Wrocław jako gospodarza podwórka polega nie tylko na budowaniu sieci współpracy między mieszkańcami, a instytucjami i artystami pracującymi przy Ruskiej 46, ale także na programowaniu działań kulturalnych i społecznych pod tym adresem. Jak zaznacza dyrektorka Działu Programowego Strefy Kultury Wrocław, Dominika Kawalerowicz - Zlokalizowana w samym sercu artystycznej enklawy Recepcja, czyli jedna z przestrzeni zarządzanych przez Strefę Kultury Wrocław, stanowi miejsce reprezentujące wspólnotę sąsiedzkich interesów podwórka Ruska 46. To miejsce spotkań zarówno zawodowych, jak i prywatnych, w którym za dnia znaleźć można informacje o organizacjach, instytucjach i pracowniach artystycznych działających w podwórku, a wieczorem wziąć udział w wernisażu, pokazie filmowym, czy warsztatach. Odpowiadając na charakter podwórka, Recepcja proponuje Państwu między innymi koncerty najlepszych polskich zespołów i wydarzenia dotyczące takich dziedzin jak design i grafika użytkowa.

Kluczową rolę współpracy trzech miejskich instytucji – Urzędu Miasta, Zarządu Zasobu Komunalnego i Strefy Kultury Wrocław – podkreśla również Sebastian Wolszczak, wicedyrektor Biura ds. partycypacji - Chcieliśmy, żeby Ruska 46 miała nie tylko zarządcę, ale prawdziwego gospodarza. Naturalnym partnerem do koordynacji działań w tej przestrzeni jest Strefa Kultury Wrocław. Po pierwsze zajmują się szeroko rozumianą kulturą, mają duże doświadczanie zarówno w dzianiach podwórkowych, jak i w byciu łącznikiem pomiędzy jednostkami. Po drugie od lat jest obecna w tej przestrzeni, zna ją na wylot. Ale co ważniejsze zna nie tylko miejsce, ale i sąsiadów.

Wszystkie wydarzenia organizowane w podwórku przez Strefę Kultury Wrocław odbywają się według standardów wypracowanych wraz z Zarządem Zasobu Komunalnego Wrocławia. Kierowniczka Działu Lokali Użytkowych ZZK, Magdalena Nawara, akcentuje bezpieczeństwo i szacunek do sąsiadów jako jeden z priorytetów działalności podwórka - Obecnie jesteśmy na etapie opracowywania w ścisłej współpracy ze Strefą Kultury Wrocław procedur formalnych dotyczących udostępniania tej przestrzeni w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zarówno uczestnikom wydarzeń, jak i stałym użytkownikom kompleksu Ruska 46. Zarząd Zasobu Komunalnego jako zarządca obiektu ogranicza swoją rolę do opracowania i podania wytycznych dotyczących bezpieczeństwa użytkowania jakie organizatorzy takich wydarzeń muszą spełnić dla zachowania odpowiednich warunków technicznych, przeciwpożarowych i sanitarnych, szczególnie ważnych w dobie pandemii. Niezmiernie ważne dla funkcjonowania podwórza jako hubu kulturalnego jest również możliwie jak największe ograniczenie uciążliwości generowanych wydarzeń dla mieszkańców sąsiadujących nieruchomości, co jest zrozumiałe dla wszystkich instytucji zaangażowanych.

Ruska46 na nowo

Renowacji, umożliwiającej nowe otwarcie Ruskiej 46, podjął się Zarząd Zasobu Komunalnego Wrocławia.

Remont całego kompleksu zmienił zdecydowanie oblicze podwórza. Jego przestrzeń stała się bardziej uporządkowana, estetyczna i atrakcyjna - komentuje Magdalena Nawara, Kierowniczka Działu Lokali Użytkowych ZZK.

Odnowiono nawierzchnię z kamiennego bruku oraz zadbano o jej odpowiednie odwodnienie. Wyeksponowano strefy wejść do budynku i lokali bezpośrednio z podwórza. Oprócz tego mocno ograniczono możliwość wjazdu i parkowania w przestrzeni podwórza, tak, aby uwolnić je od funkcji parkingu.

Prace remontowe nie ominęły również Galerii Neonów. Jak dodaje Magdalena Nawara - Uruchomiono na stałe zasilanie odnowionych neonów na elewacjach, które po zmierzchu nadają podwórzu niepowtarzalnego klimatu. Ruska 46 stała się jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie punktów w mieście. Jej przestrzeń może służyć wspólnym inicjatywom organizacji i artystów działających pod tym adresem.

Zarząd Zasobu Komunalnego podkreśla również wkład najemców lokali i sąsiadów podwórka w dalszym rozwoju przestrzeni.
Wiele działań związanych z usprawnieniem funkcjonowania podwórza, szczególnie podczas wydarzeń kulturalnych, jest w opracowaniu. Nowe uwagi dotyczące jego zagospodarowania czy wyposażenia są zgłaszane przez użytkowników i najemców. ZZK bierze wszystkie z nich pod rozwagę i wychodzi naprzeciw pojawiającym się potrzebom użytkowników podwórka - konkluduje Magdalena Nawara

Podwórko w sieci

Zgromadzoną przez Strefę Kultury Wrocław wiedzę o społeczności Ruskiej 46 oraz znanej w całej Polsce galerii neonów znaleźć można od niedawna również w internecie, pod adresem www.ruska46.pl.

Ta strona internetowa jest wizytówką zarówno całego podwórka, jak i każdego podmiotu działającego w jego ramach. Z łatwością znajdziecie na niej Państwo informacje i kontakt do 40 instytucji możliwych do znalezienia na planie Ruskiej 46. Witryna prezentuje także najjaśniejsza kolekcję sztuki we Wrocławiu – 30 eksponatów galerii neonów.

Strona internetowa uzupełniona została przez ulotkę – mapę podwórka. Znaleźć można ją w punktach informacji turystycznej, instytucjach kultury i lokalach gastronomicznych w całym Wrocławiu.

Najjaśniejsze podwórko we Wrocławiu

W roku 2005 Tomasz Kosmalski kupił swój pierwszy neon – przeznaczony na złom szyld sklepu cukierniczego. Szybko okazało się, że kolejne świetlne reklamy znikają z ulic Wrocławia niemal z dnia na dzień. Po „Cukierniczym” przyszedł więc czas na następne: sklepowe i kinowe, z dworców i zakładów przemysłowych.

Tak powstała fundacja Neon Side Wrocław, której misją jest ratowanie historycznych reklam świetlnych przed zniszczeniem. W 2014 roku, po latach starań dzięki współpracy Neon Side i Gminy Wrocław, udało się stworzyć miejsce, w którym neony z lat 60. i 70. wraz z innymi historycznymi formami reklamy można podziwiać na co dzień. Wybór lokalizacji galerii nie był przypadkowy – w tym miejscu funkcjonowało nieistniejące już przedsiębiorstwo Reklama, które od połowy lat 60. XX wieku było największym producentem neonów na Dolnym Śląsku.

W ten sposób historia zatoczyła koło i „emerytowane” świetlne reklamy wróciły do miejsca, w którym powstawały.
Przestrzeń dla wszystkich

Podwórko Ruska 46 jest wyjątkowym miejscem, służącym działaniom artystycznym i aktywnościom kulturalnym. Jest siedzibą wielu artystów, muzyków, organizacji, stowarzyszeń, fundacji, instytucji działających w różnorodnych dziedzinach kultury (m.in. TIFF Center, Małe Instrumenty, Karbido i Kormorany, Studio BWA, Atelier Ceramiczne Tyc- Klekot, Art Brut, Teatr Ad Spectatores, CUKR, Surowiec, Strefa Kultury Wrocław i wiele innych).

Podwórko Ruska 46 to również miejsce funkcjonowania Galerii Neonów, prezentującej 22 historyczne neony zebrane przez Fundację Neon Side z całego Wrocławia. Ruska 46 jest wizerunkowo ważna dla promocji miasta - ze względu na swoje położenie w centrum, jak również w obrębie Dzielnicy Czterech Wyznań, już stanowi stały punkt wycieczek turystycznych.

Podwórko jest przestrzenią wyjątkową, eksperymentalną, także ze względu na model zarządzania przestrzenią.

Zapraszamy do odwiedzenia podwórka Ruska 46 i zapoznania się z działalnością skupionych wokół niego Wrocławian i Wrocławianek. Zarówno osobiście, jak i online!