Narodowy program szczepień przeciwko COVID-19. Etapy i kolejność szczepień

Rząd ogłosił jak będzie przebiegać narodowy program szczepień. Kto zostanie zaszczepiony najpierw? Jak będzie wyglądać rejestracja? Wyjaśniamy.

– Jeśli chodzi o szczepionkę, to zaufajmy naukowcom, medykom, nauce. W zachodnich krajach, które wraz z nami przystępują do szczepień, jeszcze większy procent osób chce się zaszczepić – powiedział podczas konferencji prasowej premier Mateusz Morawiecki. W ten sposób odniósł się do wyrażanych przez wiele osób obaw.

Szczepionka przeciw COVID-19. Będą dwie dawki

Polska zakupiła 62,141 mln dawek szczepionki od producentów: Astra Zeneca, Janssen Pharmaceutica NV/Johnson&Johnson, Pfizer/BioNTec, CureVac, Moderna. Szacuje się, że cały proces zaszczepienia większości populacji kraju wyniesie 2,4 mld zł. Rząd chciałby zaszczepić 31 mln osób.

Wspomniane firmy wyprodukowały trzy rodzaje szczepionek: wektorowe, mRNA oraz podjednostkowe.

• Szczepionki wektorowe opierają się o wektory, którymi są aktywne wirusy zmodyfikowane w sposób minimalizujący ryzyko zakażenia. Przykładowo, mogą być to wirusy szczepionkowe, których skuteczność i bezpieczeństwo potwierdzono w przeszłości lub wirusy, które nie mogą powodować choroby u człowieka. Wektory po dostaniu się do komórki człowieka są w stanie wytworzyć wybrane białka patogenu, przeciwko któremu ma być skierowana reakcja immunologiczna organizmu.
• Szczepionki mRNA zawierają informację genetyczną w postaci mRNA pozwalającą na produkcję w komórce wybranych białek patogenu, które następnie są prezentowane na powierzchni komórek naszemu układowi immunologicznemu. W odpowiedzi na szczepionkę, układ immunologiczny wytwarza odpowiedź, która uniemożliwia namnażanie się wirusa i chroni przed chorobą. Szczepionka nie zawiera aktywnego wirusa, który mógłby wywołać chorobę.
• Szczepionki podjednostkowe zawierają w składzie oczyszczone, najbardziej immunogenne białka wirusowe. Po dostaniu się do organizmu muszą dostać się do komórek prezentujących antygen, które następnie wykorzystują je do wytworzenia specyficznej odpowiedzi immunologicznej.

Wszystkie zakupione przez Polskę szczepionki podaję się w dwóch dawkach i podaje domięśniowo. Szczepionki wektorowe i podjednostkowe przechowuje się w temperaturze 2-8 stopni Celsjusza, a mRNA nawet do -70 stopni, co zdaniem ekspertów może utrudnić transport szczepionek i jej rozpowszechnienie na całym świecie.

Pacjenci będą otrzymywać drugą dawkę 3 do 4 tygodni po pierwszym zaszczepieniu - zgodnie z wytycznymi producenta.

Szczepienie przebiega jak w przypadku innych preparatów, czyli otrzymuje się zastrzyk w mięsień naramienny. Rząd podkreśla, że szczepienia będą realizowane z zastosowaniem ogólnych zasad dotyczących szczepień. Ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznej jest najwyższe w krótkim czasie po podaniu szczepionki, stąd też osoba zaszczepiona powinna przebywać 30 min w poczekalni placówki, w której wykonano iniekcję.

Przeciwwskazaniem do kontynuacji szczepienia jest reakcja anafilaktyczna po podaniu szczepionki przeciw COVID-19 oraz ciężka reakcja alergiczna na substancję czynną lub inny składnik szczepionki. Podanie szczepionki należy odroczyć w przypadku wystąpienia ostrego przebiegu choroby zakaźnej z gorączką.
Etapy szczepień przeciw COVID-19. Kto najpierw zostanie zaszczepiony?

W procesie uchwalania narodowego programu szczepień rząd ustalił, które grupy najpierw powinny otrzymać preparat. Są to: służby medyczne, mieszkańcy domów pomocy społecznej i pacjenci zakładów leczniczo-opiekuńczych, osoby powyżej 60. roku życia, służby mundurowe, które wspomagają walkę z COVID-19 oraz zapewniają bezpieczeństwo państwa. 

• Etap 0: Pracownicy sektora ochrony zdrowia (personel medyczny, pracownicy DPS
  i pracownicy MOPS oraz personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych, w tym stacjach sanitarno-epidemiologicznych);
• Etap I: Pensjonariusze i pracownicy domów pomocy społecznej oraz zakładów
  opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc
  stacjonarnego pobytu, osoby starsze powyżej 60. roku życia, służby mundurowe, w tym wojska obrony terytorialnej;
• Etap II: Kluczowe grupy zawodowe: pracownicy sektora edukacji, pracownicy sektorów infrastruktury krytycznej, transportu publicznego, urzędników bezpośrednio zaangażowanych w zwalczanie epidemii (np. pracowników stacji epidemiologiczno-sanitarnych), osoby w wieku poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19.
• Etap III: Przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń
  ws. ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, powszechne szczepienia pozostałej części populacji dorosłej.

Narodowy program szczepień. Jak się zarejestrować?

Ustalono już, jak będzie wyglądać proces rejestracji szczepień. Zostanie podzielony na dwie grupy: szczepienia indywidualnego, gdzie pacjent sam zgłasza się do rejestracji oraz zbiorowego - w tym przypadku NFZ zaprasza do udziału w programie zainteresowane podmioty.  

Z punktu widzenia pacjenta proces podania preparatu będzie oparty o zaproszenie (dokument e-skierowania) ważne 60 dni od dnia wystawienia. Będą one generowane automatycznie w systemie P1 (Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych) w transzach zgodnych z kolejnością szczepień (dla określonych grup wiekowych, zawodowych itd.). Ponadto, lekarze będą mogli wystawić dla pacjenta indywidualne e-skierowanie (np. dla osoby nieposiadającej numeru PESEL, dla osoby która nie mogła poddać się szczepieniu w okresie ważności pierwszego e-skierowania). 

W celu umówienia wizyty, pacjent będzie mógł skorzystać ze specjalnej infolinii (989), umówić się elektronicznie poprzez swoje Internetowe Konto Pacjenta (dostępne na pacjent.gov.pl), za pośrednictwem placówki, w której wystawiono mu e-skierowanie lub bezpośrednio w punkcie szczepień.

Po dokonaniu rezerwacji wizyty, pacjent otrzyma SMS z informacją o wybranym miejscu i terminie szczepienia, ponowny SMS będzie przekazywany dzień przed wizytą. Zgodnie z projektem pacjent ma zostać od razu umówiony na drugą wizytę i podanie kolejnej dawki preparatu. Informacja o przebytym szczepieniu będzie wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1.

Koronawirus. Mniejsze obostrzenia dla zaszczepionych

Po otrzymaniu szczepionki pacjent ma otrzymać zaświadczenie, które pozwoli na uniknięcie części obostrzeń.

Zgodnie z zapowiedzią rządu przyjęcie preparatu przeciw COVID-19 zostanie potwierdzone elektronicznie, co umożliwi weryfikację zaszczepienia (m.in. używając kodu QR). Osoby zaszczepione będą mogły bez dodatkowych testów korzystać z usług zdrowotnych w publicznej służbie zdrowia, a także nie będą uwzględniane w limitach dotyczących spotkań towarzyskich. Nie będzie także potrzeby odbywania kwarantanny przez zaszczepionych w wypadku kontaktu z osobą zakażoną koronawirusem.

Rząd zapowiada, że w przyszłości rozważy możliwość wprowadzenia kolejnych rozwiązań zwalniających z zasad bezpieczeństwa dla osób zaszczepionych i opublikuje je w formie rozporządzenia.

źródło: wroclaw.pl