Opowieść o życiu i twórczości polskiego lekarza laryngologa Krzysztofa Komedy

3 Zobacz galerię

27 kwietnia 2022, o godz. 20:00 w Sali Radia Wrocław odbędzie się jubileuszowy spektakl „Nim wstanie dzień”. Wydarzenie i cała trasa teatralna organizowana jest  z okazji obchodów 91. Urodzin Krzysztofa Komedy.
 
Spektakl w reżyserii Krzysztofa Witkowskiego opowiada o życiu, karierze i tragicznym wypadku − głównej przyczynie śmierci jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów oraz pianistów jazzowych XX wieku. 
To pierwsza w Polsce interdyscyplinarna produkcja integrująca grę aktorską, muzykę  w wykonaniu kwartetu jazzowego oraz wizualizacje, tworząca niejednoznaczny i tajemniczy obraz Krzysztofa Komedy. 
 
Muzyk, przez wielu uważany za człowieka milczącego i zamkniętego w sobie, zaprasza widza do intymnej wyprawy w głąb prywatnego świata; osobistych rekonstrukcji zdarzeń,  analizy  relacji, wspomnień i przeżyć, które ukształtowały jego wrażliwość oraz muzyczną wyobraźnię. 
 
Środek ciężkości opisywanego przez muzyka świata koncentruje się na dramacie jego umysłu, cierpieniu i samotności. Jest to próba wyciszenia wielu sporów dotyczących opisów (w ogólnodostępnych i nie zawsze rzetelnych publikacjach) okoliczności śmierci artysty. 
 
Spektakl bazuje na dokumencie i literackiej fikcji; łącząc rozmaite dziedziny sztuki, dociera do szerokiego kręgu odbiorców. 
 
2022 rok to dla spektaklu „Nim wstanie dzień” czas pełnego rozkwitu. Trasa teatralna refleksyjnej podróży z Krzysztofem Komedą w spo­sób zna­czący zazna­cza swoją pozy­cję na współczesnej, jaz­zo­wej mapie Pol­ski.

 
 
HISTORIA POWSTANIA SPEKTAKLU
 
Spektakl powstał w wyniku współpracy Fundacji Promocji Muzyki i Terapii Green z Teatrem Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu.
W pierwotnym założeniu idea przedsięwzięcia zakładała jedynie popularyzację postaci Krzysztofa Trzcińskiego Komedy  jako mieszkańca Wałbrzycha (mieszkał tam w latach 1946 -1947 wraz z rodzicami oraz siostrą Ireną). Dlatego też premiera inscenizacji odbyła się na scenie Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu -  29 listopada 2020 roku. Z uwagi na obiektywne okoliczności przyjęła formę streamingu online.
Po udanym przedstawieniu Krzysztof Witkowski, pomysłodawca i reżyser spektaklu postanowił rozbudować pierworys, odejść od formuły referującej i stworzyć autorskie dzieło teatralne, będące połączeniem zróżnicowanych oraz oryginalnych działań twórczych zaproszonych do udziału w projekcie artystów.
 
Wspólnie  z artystką Agatą Szubą stworzyli refleksyjny, a zarazem uniwersalny język wizualny, przetworzony przez nią w formę rysunkowych i malarskich notatek. Poddane przez Daniela Kusaka subtelnemu ruchowi ilustracje (zachowujące charakterystyczny styl ich twórczyni, Agaty Szuby) zbudowały wieloplanowe pejzaże pamięci Krzysztofa Komedy.  Reżyser rozbudował również fabułę pokazu, wprowadzając mocniejsze środki wizualne oraz dźwiękowe, metaforyzując tym samym skrupulatnie opisywaną przez aktora rzeczywistość. Proces rozkodowywania scenariusza, połączony z emocjonalnym działaniem na scenie stworzył zintensyfikowane formalnie, ponadgodzinne widowisko zapewniające publiczności wyjątkowe doznania, tym samym pozostawiając niezapomniany ślad po wielkim talencie artysty, który potrafił swoją muzyką opowiedzieć więcej aniżeli to, co widać na ekranie.
 
Istotnym zmianom uległa także warstwa muzyczna. Pomysłodawca spektaklu w sposób znaczący zwiększył liczbę zaaranżowanych kompozycji,  odnoszących się bezpośrednio  do wybranych przez siebie epizodów z życia Komedy. Założony przez Krzysztofa Witkowskiego kwartet, do którego zaprosił wybitnych muzyków,  wypracował wspólne środki wyrazu, będące nie tylko elementem uzupełniającym dzieło teatralne. Wykonywane utwory stanowiły również autonomiczne, muzyczne opowieści.
 
Zaledwie kilka miesięcy po udostępnionej w przestrzeni Internetu premierze -  w 2021 roku spektakl został wystawiony na scenach dolnośląskich Instytucji Kultury: Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, Teatru Polskiego we Wrocławiu, Teatru Modrzejewskiej w Legnicy i Filharmonii Dolnośląskiej w Jeleniej Górze. Wszystkie przedstawienia odbyły się z udziałem publiczności. Zmiana formuły spektaklu pozwoliła zatem znacząco rozszerzyć potencjalne grono jego odbiorców.
 
Realizacja przedsięwzięcia, ku zaskoczeniu producenta, jak i współtworzących przedstawienie artystów, okazała się dużym sukcesem. Wyprzedane z wyprzedzeniem bilety na spektakle, wypełnione sale teatralne, owacje na stojąco były kolejnym dowodem atrakcyjności oraz ponadczasowości zaproponowanej formuły produkcyjnej. Liczne wiadomości z zapytaniami o przyszłe daty spektakli wywołały potrzebę kontynuacji zaproponowanego przedstawienia, zaowocowały  wyjściem naprzeciw oczekiwaniom publiczności i wystawieniem spektaklu „Nim wstanie dzień” na ogólnopolskiej scenie teatralnej.
 
WARSTWA MUZYCZNA
 
Muzycy kwartetu świadomie rezygnując z dźwięku fortepianu, wykorzystali przede wszystkim gitary akustyczne oraz akordeon. Wprowadzając miękkie instrumenty, między innymi: flety, fletnie, duduk, muzycy stworzyli platformę kreowania nowych pól interpretacyjnych dla przestrzeni dźwiękowych i ich dynamiki.
 
Klasyczna sekcja instrumentalna została zastąpiona dźwiękami perkusyjnymi wychodzącymi z szerokiej tradycji world music: afrykańskich, perskich bębnów lub arabskich idiofonów. Głównym celem zastosowanych zabiegów było przeniesienie środka ciężkości kompozycji Krzysztofa Komedy w bardziej emocjonalny obszar eksperymentu, przełożenie jej intelektualnej warstwy na język emocji.
 
WARSTWA WIZUALNA
 
Istotnym elementem spektaklu jest warstwa animacyjna. Połączenie subiektywnych obrazów rzeczywistości na pograniczu snu i jawy z grą aktorską nie jest dopełnieniem spektaklu, lecz jego pełnoprawnym uczestnikiem i komentarzem do tego, co dzieje się z i poza narratorem. Pokaz multimedialny stanowi wizualną reprezentację wewnętrznych projekcji narratora, jego myśli, wspomnień oraz doznań, pozwalając widzowi postrzegać rzeczywistość oczami Krzysztofa Komedy. Obraz migruje pomiędzy narracyjnością a abstraktem, zmieniając przestrzeń okna sceny. Niczym fotografia zatrzymuje ciągłość czasu, pozwalając odbiorcom zgłębiać kolejne etapy życia wybitnego  kompozytora              i pianisty.
 
 
 
ARTYŚCI
 
Krzysztof Witkowski − reżyser i autor scenariusza spektaklu „Nim wstanie dzień”, gitarzysta basowy, twórca Międzynarodowego Festiwalu Hałda Jazz oraz polsko – angielskiego bandu Roy Bennet Group.  Producent wykonawczy albumu „Positive Energy” z 2010, wydanego pod patronatem radiowej Trójki. Wyróżniony Nagrodą Marszałka Województwa Dolnośląskiego „Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury”. Uhonorowany Odznaką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
 
Adam Kawończyk − zaliczany do czołowych polskich trębaczy jazzowych w Polsce.  W 1975 roku zadebiutował na festiwalu Jazz nad Odrą i otrzymał nagrodę jako instrumentalista. Współpracował z czołówką polskiej sceny jazzowej. Były to formacje Extra Ball, Made in Poland Ptaszyna Wróblewskiego oraz muzycy m.in.: Janusz Muniak, Krzysztof Ścierański, Marek Bałata, Jan Kanty Pawluśkiewicz.
 
Oleg Dyyak − multiinstrumentalista, akordeonista, klarnecista i perkusista. Absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie. Współpracował m.in. z takimi znamienitymi  twórcami jak John Zorn, Tomasz Stańko, John McLean, Don Byron, Grażyna Auguścik, Jorgos Skolias, Frank London, kwartet smyczkowy Dafo oraz orkiestra Sinfonietta Cracovia. Od wielu lat związany z zespołem The Cracow Klezmer Group.
 
Piotr Domagała − gitarzysta jazzowy. Obecnie jest wykładowcą klasy gitary w Instytucie Jazzu Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie obronił pracę doktorską. Wykłada także     w klasie gitary Krakowskiej Szkoły Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. Grał i nagrywał z czołowymi muzykami jazzowymi m.in.: Piotrem Wojtasikiem, Adamem Kawończykiem, Markiem Bałatą.
 
Michał Kosela − aktor, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu (aktualnie Akademia Sztuk Teatralnych). Od 2014 roku związany jako aktor z Teatrem Dramatycznym im. Szaniawskiego w Wałbrzychu.
 
Dr hab. Agata Szuba − pracownik naukowo-artystyczny w Katedrze Sztuki Mediów wrocławskiej ASP, prowadzi Pracownię Fotografii Intermedialnej.
 
Daniel Kusak − Specjalizuje się w animacji stop-motion. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu. Pracownik CTA we Wrocławiu.
 

Orga­ni­za­tor: Ośro­dek Kul­tury i Sztuki we Wro­cła­wiu oraz Fun­da­cja Pro­mo­cji Muzyki i Tera­pii Green
Spon­sor: Port Lot­ni­czy Wro­cław, który wspiera „Kul­turę wyso­kich lotów”.
Dar­czyńca: Fun­da­cja KGHM Pol­ska Miedź
Pro­jekt współ­fi­nan­so­wany z budżetu Samo­rządu Woje­wódz­twa Dol­no­ślą­skiego
Patro­nat medialny: TVP Kul­tura, Radio Wro­cław 

Organizatorzy składają spe­cjalne podzię­ko­wa­nia dla Uni­wer­sy­tec­kiego Szpi­tala   Kli­nicz­nego im. Jana Miku­li­cza­-Ra­dec­kiego we Wro­cła­wiu za prze­ka­zane rekwi­zyty, bez któ­rych reali­za­cja spek­ta­klu nie była moż­liwa.
 
Bilety:
- online https://www.kupbilecik.pl/imprezy/72928/Wroc%C5%82aw/Nim+wstanie+dzie%C5%84/

Bilety do naby­cia rów­nież w punk­tach sta­cjo­nar­nych: 
Księ­gar­nia Książ­nica ul. Świd­nicka 49 
Księ­gar­nia PWN ul. Kuź­ni­cza 56
Sklep Muzyczny Rag­time ul. Trau­gutta 15 
Sklep Muzyczny Riff ul. Pił­sud­skiego 28