Raport Lewiatana. Praca zdalna zmienia rynek pracy

Pandemia COVID-19 przyspieszyła rozwój pracy zdalnej. W naszym kraju odsetek osób pracujących zazwyczaj z domu wzrósł prawie dwukrotnie. Wiele firm utrzymało taką formę organizacji pracy także po pandemii – wynika z raportu „Przechodzenie firm na pracę zdalną – oraz jej skutki dla pracodawców i pracowników”  przygotowanego przez Konfederację Lewiatan.

W Polsce odsetek osób pracujących zazwyczaj z domu wzrósł w 2020 r. prawie dwukrotnie wobec 2019 r. (4,6% vs 8,9%). Z tym wynikiem znaleźliśmy się poniżej unijnej średniej, która wyniosła 12%.

Wiele firm pozostało przy jakimś wymiarze pracy zdalnej także  po ustąpieniu pandemii. Największy odsetek pracowników wykonujących pracę zdalną występuje w sekcji informacja i komunikacja oraz finanse i ubezpieczenia. Im większa firma tym powszechniejsze wykorzystanie tej formy organizacji pracy.

Niewątpliwie pandemię COVID-19 należy uznać za punkt zwrotny, który wpłynął na stosowany model pracy przez część przedsiębiorców. Analizy przeprowadzone w ramach raportu pokazują, że obecnie staje się ona coraz bardziej powszechnym standardem pracy.  Jej przyszłość jest sprzężona z nowymi technologiami. Cyfryzacja, automatyzacja pracy, zastosowanie robotów, sztucznej inteligencji to naturalny kierunek zmian na rynku pracy.

Za rozwojem pracy zdalnej przemawiają jej elastyczność oraz oszczędności dla pracowników związane z czasem i kosztami dojazdu do firmy. W przypadku pracodawców znaczenie mają niższe koszty wynajmu powierzchni czy utrzymania biura. Praca zdalna stwarza też szanse rozwoju przedsiębiorstwa poprzez możliwości rozszerzania działalności na inne rynki, a także poprzez pozyskiwanie pracowników z wiedzą ekspercką, trudno dostępnych, bez ograniczeń lokalizacyjnych – co może stanowić sposób radzenia sobie z trudnościami w poszukiwani wykwalifikowanej kadry specjalistów.

Zdaniem autorów raportu praca zdalna to korzystne rozwiązanie zwłaszcza dla firm funkcjonujących w rozproszonych zespołach, w  branżach, gdzie jest to na ogół spotykane – czyli głownie w ICT. Wprowadzanie pracy zdalnej w przedsiębiorstwach wiąże się jednak z koniecznością zmiany podejścia kadry kierowniczej do sposobów kontrolowania, nadzorowania oraz weryfikowania pracy wykonywanej na odległość. Największe obawy związane są właśnie z procesem kontroli pracy, poziomem wydajności, efektywności pracy, ale także z kwestiami o charakterze społecznym i psychologicznym oraz względami technicznymi, w tym możliwościami technologicznymi zapewniającymi bezpieczeństwo danych.

Najlepiej sprawdzające się rozwiązanie to wprowadzanie pracy w modelu hybrydowym – pozwalającym łączyć tryb pracy zdalnej z obecnością w biurze według potrzeb i ustalonych zasad