Seksualność osób z niepełnosprawnością ruchową

Niepełnosprawność ruchowa rzadko kiedy wyklucza całkowicie życie seksualne. Może wpływać na zmianę podejścia, pewne ograniczenia czy wykształcenie się odmiennych stref erogennych. Często rozmowa o seksualności osób z niepełnosprawnością ruchową opiera się na mylących stereotypach, dlatego tak ważne jest uświadamianie ludzi o potrzebach także w tej nieodłącznej części osobowości człowieka. Jak kształtuje się seksualność osób z niepełnosprawnością, jak odpowiadać na ich szczególne potrzeby?

Możliwe ograniczenia osób z niepełnosprawnością w sferze realizacji potrzeb seksualnych

Niepełnosprawność ruchowa może mieć bardzo zróżnicowany charakter, dotyczyć ludzi od urodzenia lub pewnego etapu życia, obejmować wybrane strefy ciała czy cały organizm. Seksualność osób z niepełnosprawnością jest uwarunkowana czynnikami biologicznymi, ale także psychicznymi i społeczno-kulturowymi. Ignorowanie kwestii seksu w terapii czy rehabilitacji jest jednym z podstawowych błędów, które nie pozwalają na szczęśliwe życie osób dotkniętych niepełnosprawnością.

Ograniczenia osób z niepełnosprawnością w strefie realizacji potrzeb seksualnych mogą wiązać się z różnymi, wspomnianymi wcześniej aspektami. To przede wszystkim:

• ograniczenie czucia w typowych strefach erogennych,
• ograniczenie ruchowe uniemożliwiające przyjmowanie określonych pozycji, aktywności,
• przyjmowane leki wpływające na odczuwanie przyjemności,
• problemy z akceptacją własnego ciała, poczuciem atrakcyjności seksualnej,
• uwarunkowania społeczno-kulturowe wpływające na postrzeganie seksualności osób z niepełnosprawnością.

Fachową pomoc w kwestii seksualności powinni świadczyć lekarze oraz terapeuci, którzy wspierają proces leczenia i rehabilitacji.

Życie seksualne osób z niepełnosprawnością ruchową

Stereotyp postrzegania osób z niepełnosprawnością ruchową jako niezdolnych do podjęcia bądź kontynuowania satysfakcjonującego życia seksualnego jest zdecydowanym mitem. Życie seksualne w ich przypadku najczęściej wymaga wypracowania odpowiedniego podejścia, znalezienia najlepszych stref erogennych, sposobu na psychogenne i odruchowe osiąganie satysfakcji w zależności od ograniczeń. Nie zawsze osiągnięcie satysfakcji będzie wiązało się z pełnym stosunkiem i penetracją, wiele zależy od konkretnej sytuacji osoby z niepełnosprawnością.

Z badań prof. Izdebskiego, seksuologa, przeprowadzonych na 800 osobach z niepełnosprawnością wynika, że co czwarty niepełnosprawny jest bardzo zadowolony ze swojego życia seksualnego. Około 38% uznało, że jest "dobrze". Ponadto połowa osób przyznała, że ich partner w pełni akceptuje niepełnosprawność. W osiąganiu satysfakcji seksualnej na różne, często mniej typowe sposoby mogą pomagać tanie zabawki erotyczne. Sprawdzają się zarówno w seksie z partnerem lub partnerką, jak i znajdowaniu zaspokojenia we własnym zakresie, masturbacji. W wielu krajach zachodnich odpowiedzią na potrzeby osób z niepełnosprawnością ruchową są seksterapeuci lub asystenci seksualni.

Rehabilitacja seksualna - rzetelna wiedza i ocena możliwości

Kwestia seksualności osób z niepełnosprawnością ruchową według specjalistów powinna być częścią procesu rehabilitacji, zarówno w przypadku osób z niepełnosprawnością nabytą, jak i wrodzoną. Warto pamiętać o pojęciu zdrowia seksualnego - fizycznego, emocjonalnego, psychicznego i społecznego dobrego samopoczucia związanego z seksualnością. Dlatego po rzetelną wiedzę i ocenę możliwości seksualnych w niepełnosprawności ruchowej powinno się móc zgłaszać do osób z odpowiednią wiedzą medyczną: lekarzy, terapeutów, fizjoterapeutów. Niestety w polskich warunkach tabu związanego z seksem osób z niepełnosprawnością jest to nadal trudne do wykonania.