Spotkajmy się w mieście! | Plac Grunwaldzki i Ołbin

W ramach cyklu Spotkajmy się w mieście! spacery i wykłady o architekturze Wrocławia dla dorosłych, zapraszamy na wykład i wycieczkę po placu Grunwaldzkim oraz Ołbinie. Naszą przewodniczką będzie Anna Bieliz.

18.10, godzina 12.00 – wykład w Muzeum Architektury we Wrocławiu

20.10, godzina 14.00 – spacer po placu Grunwaldzkim i Ołbinie

Zbiórka: skrzyżowanie ulic Benedyktyńskiej z Ładną i Miłą

Na oba wydarzenia wstęp wolny, nie trzeba się zapisywać!

W trakcie dwóch spotkań z dwoma graniczącymi dziś ze sobą osiedlami – Placem Grunwaldzkim i Ołbinem, będziemy odkrywać genezę ich dzisiejszego, bardzo odmiennego od siebie, kształtu – zarówno przestrzennego, jak i architektonicznego. Należące do dawnej dzielnicy Śródmieście, oba osiedla w swojej historii odgrywały pionierską rolę. Czy to w przypadku Ołbina, terenu, na którym zamieszkiwała migrancka mniejszość polska, czy to dawnej wsi Nowe Szczytniki, będącej dziś częścią Placu Grunwaldzkiego, w której pojawiły się pierwsze wrocławskie kamienice. Nie będziemy się cofać jednak zbyt daleko w przeszłość.

To na koniec XIX wieku przypadł czas największego ruchu w kształtowaniu przestrzeni obu tych osiedli, które działania wojenne dotknęły w zupełnie odmiennej skali. Podczas spotkania wykładowego prześledzimy rozwój przestrzenny od tego okresu, aż po początek lat. 80. Plac Grunwaldzki, dziś połączony dawny obszar Rybaków, Nowych Szczytników z promienistą, zabudowaną eleganckimi kamienicami „Gwiazdą Szczytnicką”, po II wojnie światowej czekał wieloletni proces intensywnego odradzania się z gruzów. Lokowane od lat 50. w tej części miasta inwestycje akademickie, projekty zmieniane wraz z kolejnymi planami wieloletnimi, nadały wschodniej części obszaru zupełnie inny niż przedwojenny, charakter. Zachodnia jego część, granicząca z Ołbinem, zdecydowanie mocniej swoją zabudową go przypominająca, wciąż naznaczona jest czasem wieloletnich zaniedbań względem śródmiejskiej, historycznej tkanki, która aż do lat 80. traktowana była jako przeznaczona do wyburzenia. Wschodni Ołbin, osiedle zdecydowanie mniej wyszczerbione, w swojej gęstej zabudowie zarówno przełomu XIX i XX wieku, jak i modernistycznej odsłonie z elementami socrealistycznych i modernistycznych plomb, mimo ciężkiej kondycji wodno-kanalizacyjno-grzewczej, odradzał się, by dziś stać się jednym z najbardziej pożądanym we Wrocławiu miejscem do mieszkania.

Spotkanie spacerowe poświęcimy na odkrywanie obu osiedli w odsłonie zdecydowanie bardziej nam bliskiej czasowo. Rozpoczniemy od eksploracji terenu granicznego, który uzupełniały zarówno modernistyczne wysokościowce, jak i będące znakiem wiejącego z zachodu wiatru zmian, postmodernistyczne plomby nawiązujące nie tylko formą, ale również urbanistyką do zastanej zabudowy kamienicznej. Spacerując Ładną, Miłą, Piwną i Szczytnicką postaramy się odczuć atmosferę „powrotu do śródmieścia”, czasu który pozwolił na rewaloryzację historycznej części Placu Grunwaldzkiego. Śledząc postmodernistyczne obiekty, udamy się na teren kampusu uniwersyteckiego, który dziś nosi architektoniczne ślady ambicji nie tylko czasu przełomów, ale również okresu unijnych inwestycji i neomodernistycznej estetyki. Zatrzymamy się na dawnej Gwieździe, która dziś jest Rondem, by ulicą Grunwaldzką dotrzeć na miejsce styku z Ołbinem, do skweru Anny Walentynowicz, przy którym w ostatnich latach pojawiły się nowe dogęszczające ten obszar inwestycje.

Anna Bieliz

Animatorka, edukatorka i menadżerka kultury, absolwentka socjologii, historii sztuki, kulturoznawstwa oraz communication design na Uniwersytecie Wrocławskim. Główna koordynatorka programu Mikrogranty Wrocławskiego Instytutu Kultury oraz dyrektorka programowa Festiwalu Filmów o Mieście i Architekturze MIASTOmovie. Od 2014 roku współtworzy Wrocławską Fundację Filmową. W latach 2015–2016 koordynowała projekty wymiany rezydencyjnej prowadzone we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku w ramach Programu Rezydencji Artystycznych A-i-R Wro (Europejska Stolica Kultury 2016). Zaangażowana w liczne lokalne projekty społeczne o charakterze animacyjnym, edukacyjnym i kulturotwórczym (m. in. „Sympozjum Wrocław 70/20”, „Diagnoza Wrocławskiej Kultury”, „Pracownia obywatelska – Zielony Plac Grunwaldzki OD NOWA”), Zwolenniczka „Wrocławia osiedlowego”, otwarta na wszelką współpracę międzysektorową. „Rekreacyjnie” poszukuje kostek polskich do obfotografowania (profil na portalu Instagram @kostka_polska) oraz co ciekawszych przykładów wrocławskich śródmiejskich plomb (które dokumentuje na IG @plombowanie).