ZARweek. Spotkania wieńczące obchody XX-lecia Teatru ZAR

6 Zobacz galerię

W dniach 24–26 maja 2024 odbędzie się finałowa część jubileuszu XX-lecia działalności artystycznej Teatru ZAR. W ramach programu ZARweeku zostaną zaprezentowane cztery spektakle: „Materiały do Pokojówek”, „Medee. O przekraczaniu”, „Szeol | שְׁאוֹל” oraz „Nikt (nie) spotyka Nikogo”, a ponadto odbędą się pokazy instalacji scenograficznych, dostępne również dla osób z dysfunkcjami wzroku i słuchu.           

Jubileusz XX-lecia pracy twórczej Teatru ZAR rozpoczął się w październiku 2023 roku koncertem „Anamnesis”.

ZARweek zakończy obchody teatralnego święta zespołu i zwieńczy dwudziesty sezon jego działalności. Teatr ZAR od samego początku kultywował etos pracy zespołowej, realizując projekty artystyczne w trakcie długoletnich poszukiwań źródłowych, którym towarzyszył proces kształtowania nowego języka teatralnego opartego na pieśni. Zespół teatru zmieniał się na przestrzeni czasu – niektóre osoby dołączały do niego na kilka lat, inne współtworzyły jedynie wybrane spektakle – jednak ZAR zawsze pozostawał otwartą wspólnotą pochodzących z różnych zakątków świata i z różnych kultur artystów, dla których osią działań twórczych była muzyka tradycyjna. Praca w Teatrze ZAR zawsze była również silnie nastawiona na rozwój wewnętrzny twórców, stąd w wyniku własnych poszukiwań członków zespołu zaczęły wyłaniać się nowe konstelacje artystyczne, m.in. Studio WACHOWICZ/FRET czy duet twórczy Kugacz – Semerci. W czasie ZARweeku będzie można zobaczyć spektakle obu wymienionych tandemów: „Materiały do Pokojówek” i „Szeol | שְׁאוֹל” Studia WACHOWICZ/FRET, a także „Nikt (nie) spotyka Nikogo” Aleksandry Kugacz-Semerci i Mertcana Semerci. Ponadto odbędzie się spektakl Teatru ZAR pt. „Medee. O przekraczaniu”. 

Spektakle składające się na program ZARweeku, będące swoistymi sonorycznymi instalacjami, poruszają ważne społeczne i polityczne kwestie: problem migracji („Medee. O przekraczaniu”), sprzeciw wobec zaostrzenia prawa aborcyjnego („Szeol | שְׁאוֹל”), prawo kobiet do samostanowienia („Materiały do Pokojówek”) czy zagadnienie wyobcowania („Nikt (nie) spotyka Nikogo”). Nie są one jednak wyrażane klasycznym językiem teatru, ale metaforycznie i poprzez dźwięk, który od powstania ZAR-u ukonstytuował sposób istnienia Teatru, opisywany przez Jarosława Freta – lidera zespołu – jako „doskórne słyszenie świata”. 

Podczas ZARweeku wystąpią artyści tworzący aktualny skład zespołu: Davit Baroyan, Katya Egorova, Nicola Fadda, Aleksandra Kugacz-Semerci, Mertcan Semerci i Orest Sharak, ponadto Monika Wachowicz ze Studia WACHOWICZ/FRET, a także twórczynie od dłuższego już czasu współpracujące z Teatrem ZAR: Marie Walker, Maša Jelić oraz Anna Steller. W spektaklu „Medee. O przekraczaniu” wezmą udział Marjan Vahdat – znakomita irańska śpiewaczka, w swojej twórczości czerpiąca z perskiej tradycji wokalnej, uchodźczyni pozostająca na wygnaniu z powodu złamania zakazu publicznego wykonywania pieśni przez kobiety w Iranie oraz Selda Őztűrk – współzałożycielka, wokalistka i perkusistka zespołu taneczno-muzycznego Kardeş Türküler, wykonującego pieśni ludowe w formie chorałowej m.in. tureckie, kurdyjskie, azerskie i ormiańskie. 

Z kolei w „Materiałach do Pokojówek” wystąpi Josephine Ann Endicott – w latach 1973–1987 członkini Teatru Tańca Piny Bausch w Wuppertalu (Tanztheater Wuppertal Pina Bausch), a obecnie rekonstruktorka wczesnych przedstawień tej wybitnej niemieckiej reżyserki. 

Spektaklom będą towarzyszyć prezentacje instalacji scenograficznych – instrumentariów generujących dźwięk – stworzonych do spektakli: „Materiały do Pokojówek”, „Medee. O przekraczaniu” oraz „Nikt (nie) spotyka Nikogo”. Dla osób z dysfunkcjami słuchu odbędzie się oprowadzanie z tłumaczeniem na PJM po instalacji do spektakli „Medee. O przekraczaniu” i „Nikt (nie) spotyka Nikogo”, a dla osób z dysfunkcjami wzroku – oprowadzanie dotykowe (touch tour) z audiodeskrypcją po instalacji scenograficznej do spektaklu „Materiały do Pokojówek”. Pomyślano również o osobach wrażliwych na duże natężenie bodźców słuchowych i wzrokowych – osoby te będą mogły oglądać instalacje podczas tzw. cichych godzin – w sobotę i niedzielę od 14.00 do 15.00. 

Przy okazji obchodów XX-lecia Teatru ZAR, Instytut im. Jerzego Grotowskiego przygotowuje spotkanie przedstawicieli europejskich instytutów badawczych, teatrów i ośrodków sztuk performatywnych, którego celem jest powstanie europejskiej sieci LEPAC – Legacy of Performing Arts Centres. Ideą sieci jest łączenie doświadczeń i wzmacnianie współpracy pomiędzy zespołami i miejscami, które przyczyniły się do radykalnej zmiany paradygmatu w kulturze XX wieku, określanej m.in. jako zwrot performatywny i nadal dbają o uczestnictwo w obecnym dyskursie na tym polu.                

Idea LEPAC zrodziła się w 2023 roku dzięki współpracy Centrum Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, Pina Bausch Zentrum i Marina Abramovic Institute, które na zaproszenie Instytutu im. Jerzego Grotowskiego, rozpoczęły budowę sieci dedykowanej rezydencjom młodych artystów. W spotkaniu wezmą udział również przedstawiciele The Living Theatre Archive (Fondazione Morra), Living Archive Floating Island – Odin Teatret. Spodziewani są także przedstawiciele La Fura dels Baus. 

PROGRAM

24.05.2024
godz. 19.00

Materiały do Pokojówek
Spektakl Studia WACHOWICZ/FRET
Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Bilety: 30/40 PLN sob. 

25.05.2024 
godz. 12.00–16.00

Instalacja scenograficzna do spektakli „Medee. O przekraczaniu” i „Nikt (nie) spotyka Nikogo”
Scena w namiocie, Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Wstęp wolny 

14.00–15.00 Cicha godzina

15.00–16.00 Oprowadzanie: Magdalena Mądra
    W języku polskim, z tłumaczeniem na PJM (tłum. Elżbieta Resler)
    Bilety: 1 PLN, do nabycia w miejscu wydarzenia 

19.00
 Materiały do Pokojówek
Spektakl Studia WACHOWICZ/FRET
Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Bilety: 30/40 PLN 

20.30
Medee. O przekraczaniu
Spektakl Teatru ZAR
Scena w namiocie, Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Bilety: 30/40 PLN 

23.00
Szeol | שְׁאוֹל
Seans teatralny Studia WACHOWICZ/FRET
Sala Teatru Laboratorium Instytutu Grotowskiego
Bilety: 30/40 PLN niedz. 

26.05.2024 
12.00–16.00

Instalacja scenograficzna do spektaklu „Materiały do Pokojówek”
Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Wstęp wolny 

14.00–15.00 Cicha godzina

15.00–16.00 Oprowadzanie dotykowe (touch tour) po instalacji scenograficznej: Magdalena Mądra
W języku polskim z audiodeskrypcją
Bilety: 1 PLN, do nabycia w miejscu wydarzenia 

17.00 
Nikt (nie) spotyka Nikogo
Spektakl Aleksandry Kugacz-Semerci i Mertcana Semerci
Scena w namiocie, Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Bilety: 30/40 PLN 

20.00
Medee. O przekraczaniu
Spektakl Teatru ZAR
Scena w namiocie, Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Bilety: 30/40 PLN