Nasze miasta wśród najbiedniejszych

Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” przygotowało rankingi najbogatszych i najbiedniejszych miast, powiatów oraz gmin w Polsce. Jak wypadły samorządy w 2018 r.?

Płock wyprzedził Gliwice w kategorii miast na prawach powiatu, Gdańsk tym razem wyżej niż Kraków i Poznań wśród miast wojewódzkich. Wśród miast powiatowych największy awans osiągnął Grodzisk Mazowiecki – z miejsca 7. wszedł na najniższe miejsce podium.                                                                                  

Zmiany w rankingu bogactwa gmin zawsze były nieduże, a zwycięzcy w większości kategorii są ci sami od lat. To województwo mazowieckie, Warszawa, Sopot, powiat człuchowski, Polkowice, Krynica Morska i Kleszczów. Na dalszych miejscach zmian jest więcej. Także w pierwszej dziesiątce są zaskoczenia, takie jak duży awans Grodziska Mazowieckiego, który od lat poprawia miejsce w rankingu, jak również Płocka.

Jak co roku komentarz do rankingu zamożności samorządów wykorzystujemy nie tylko do omówienia jego wyników, ale i do poczynienia bardziej ogólnych obserwacji. Prof. Paweł Swianiewicz, autor rankingu zauważa, że rok 2018 był rekordowy pod względem wielkości inwestycji samorządowych. Przekroczony został pułap z najlepszych jak dotąd pod tym względem lat 2009 i 2010.

Jest też negatywna tendencja. – Sytuacja finansowa sektora samorządowego pozornie się poprawia, ale w rzeczywistości jest rezultatem realizacji rządowych programów społecznych, które mogą mieć pozytywne skutki dla sytuacji społecznej w kraju, ale nie mają wiele wspólnego ze swobodą prowadzenia polityki rozwojowej przez samorządy albo ze zdolnością władz lokalnych do wykonywania innych zadań publicznych – twierdzi prof. Swianiewicz.

Samorządy powiatu dzierżoniowskiego w rankingu

Powiat dzierżoniowski zajmuje 235. miejsce wśród ujętych 314 powiatów. Zamożność w tym wypadku wynosi 685,06 zł per capita. Nastąpił tutaj spadek z 218. miejsca w 2017 r.

Dzierżoniów zaliczył awans, bowiem na 267 miast powiatowych klasyfikuje się na 208. miejscu z  2771,17 zł. W 2017 roku był 231.

Gmina Łagiewniki trafiła na 952. miejsce z 2875,99 zł. Natomiast gmina Dzierżoniów uplasowała się na 1337. miejscu z 2691,26 zł. Samorządy te były w zestawieniu 1548 gmin wiejskich.

Jeżeli chodzi o kategorię inne miasta, to Bielawa pnie się w górę i ma 322. miejsce z 2978,39 zł. W końcówce zamożności samorządów są Pieszyce, Niemcza, Piława Górna. Miasta zaliczyły spadek w rankingu. Wśród 597 pozycji Piława Górna jest na 591. miejscu z  2472,62 zł, Niemcza usytuowana została na 593. miejscu z 2412,49 zł, a Pieszyce są czwarte od końca z 2407,49 zł (594. miejsce).

Metoda rankingu

Zastosowana metoda obliczania wskaźnika użytego w rankingu nie zmienia się od kilkunastu lat. Dochody każdego samorządu podzielono przez liczbę ludności.

W dochodach samorządów pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Zwłaszcza w okresie  intensywnego korzystania z funduszy unijnych mają one chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło rankingu (zamożność).

Tak jak w ubiegłych latach wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane jeszcze na dwa sposoby. Po pierwsze, odjęto składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwany w środowiskach samorządowych podatek janosikowy.

Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodano skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych. Chodzi o to, by porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach decyzji fiskalnych.

Cały ranking do pobrania TUTAJ.

Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota”  to dwutygodnik w całości poświęcony samorządom. Tworzony od 1990 roku przez ekspertów i dziennikarzy dostarcza fachowej wiedzy niezbędnej urzędnikom w codziennej pracy. Jest obowiązkową lekturą prezydentów miast, burmistrzów, wójtów, starostów, marszałków województw oraz jednostek organizacyjnych JST.