Szpaler Niepodległości w Bielawie

27 Zobacz galerię

Odbudowa państwa polskiego po 123 latach niewoli była wydarzeniem przełomowym. Wysiłek wielu Polaków, trud i ofiara poniesiona na frontach I wojny światowej oraz aktywne działania dyplomatyczne doprowadziły do narodzenia się II Rzeczypospolitej. Liderami tego procesu byli m.in. Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, Wincenty Witos, Wojciech Korfanty i Józef Haller zwani Ojcami Niepodległości.

Jest wśród nich artysta, są dyplomaci, żołnierze i politycy, a także działacze społeczni. Reprezentowali różne poglądy polityczne, różnili się przynależnością społeczną i religią, urodzili się pod różnymi zaborami. Mimo to potrafili zjednoczyć się wokół jednego, nadrzędnego celu: NIEPODLEGŁOŚCI. Nie oznaczało to, że we wszystkim byli zgodni i we wszystkim wzorowo współdziałali. Pozostali wierni własnym poglądom, ale wykorzystując sprzyjające warunki zewnętrzne, poprowadzili Polaków ku WOLNOŚCI.

Z inicjatywy księdza prałata, bielawski Komitet obchodów 100-lecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości podjął decyzję aby dla uhonorowania bohaterów „postawić” im. żywe pomniki – dęby niepodległości, które utworzą szpaler Niepodległości i będą przypominać potomnym ludzi zasłużonych dla Niepodległej. Uroczystość odsłonięcia „Szpaleru Niepodległości” poprzedziła uroczysta Msza Świeta w intencji Ojczyzny w kościele WNMP w Bielawie. Następnie uczestnicy przeszli na plac Księdza Kardynała Wyszyńskiego, gdzie po odśpiewaniu Hymnu w asyście pocztów sztandarowych delegowanych przez bielawskie instytucje oświatowe i stowarzyszenia społeczno-kulturalne odbyła się uroczystość odsłonięcia tabliczek pamiątkowych dębów niepodległości. Poniżej sylwetki i krótkie opisy uhonorowanych postaci:

Józef Piłsudski (1867–1935), przywódca ruchu niepodległościowego, marszałek Polski.

Był dowódcą Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) oraz inicjatorem powstania tajnego Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego; obie organizacje stały się podstawą dla utworzonych w 1914 r. brygad Legionów Polskich. Równolegle do nich Piłsudski powołał konspiracyjną Polską Organizację Wojskową (POW). W 1917 r. wraz z legionistami odmówił złożenia przysięgi na „wierne braterstwo broni z wojskami Niemiec i Austro-Węgier”, co było powodem aresztowania go przez Niemców i osadzenia w twierdzy magdeburskiej. 10 listopada 1918 r. wrócił do Warszawy, a w kolejnych dniach (11–14 listopada) objął wojskową i polityczną władzę zwierzchnią w kraju. 16 listopada wysłał do światowych przywódców telegram notyfikujący powstanie państwa polskiego. 20 lutego 1919 r. objął urząd Naczelnika Państwa, który miał sprawować do wyborów. Dowodził polskimi siłami zbrojnymi w walkach o Małopolskę Wschodnią z Ukraińcami i wojnie polsko-sowieckiej 1919–1920 r. W tym czasie stał na czele Rady Obrony Państwa. Był jednym z głównych autorów zwycięstwa w bitwie warszawskiej i bitwie niemeńskiej. Tabliczkę pamiątkową odsłonił burmistrz miasta Bielawa Piotr Łyżwa.

Roman Dmowski (1864–1939), główny twórca ruchu narodowo demokratycznego (Narodowa Demokracja, endecja), pisarz polityczny.

Przeciwnik ruchu rewolucyjnego, zwolennik tezy, że dla Polski największym zagrożeniem są Niemcy. Powołał Komitet Narodowy Polski, uznany za oficjalną reprezentację dyplomatyczną Polaków. Skutecznie zabiegał o utworzenie Armii Polskiej we Francji, która powstała w 1917r.. Był polskim delegatem na konferencję pokojową w Paryżu, w czasie której aktywnie zabiegał o kształt polskiej granicy zachodniej; był też sygnatariuszem traktatu wersalskiego, kończącego obrady konferencji.

Dmowski uważał, że dla młodego państwa polskiego będzie lepiej, jeśli jego granice nie zostaną zbyt rozciągnięte w kierunku wschodnim, a wszystkie mniejszości narodowe się zasymilują. W czasie wojny polsko-sowieckiej wchodził w skład Rady Obrony Państwa. Tabliczkę odsłonił, inicjator uhonorowania ojców niepodległości ksiądz prałat dr Stanisław Chomiak Proboszcz prafi WNMP.

Ignacy Jan Paderewski (1860–1941), światowej sławy pianista.

W czasie I wojny światowej działał w Generalnym Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. W 1915 r. koncertował w Stanach Zjednoczonych, gdzie działał na rzecz sprawy polskiej; zabiegom Paderewskiego przypisuje się wyodrębnienie w słynnym orędziu prezydenta Woodrowa Wilsona (8 I 1918 r.) osobnego punktu o konieczności utworzenia niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza. Od sierpnia 1917 r. Paderewski był przedstawicielem Komitetu Narodowego Polskiego w Stanach Zjednoczonych. W grudniu 1918 r., mimo sprzeciwu władz niemieckich, przybył do Poznania, co dało impuls do wybuchu powstania wielkopolskiego. W styczniu 1919 r. został premierem i ministrem spraw zagranicznych RP. Razem z Romanem Dmowskim reprezentował Polskę na konferencji pokojowej w Paryżu i był sygnatariuszem traktatu wersalskiego.

Tabliczkę odsłoniła przewodnicząca bielawskiego komitetu obchodów jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości zastępca Burmistrza Miasta Jadwiga Horanin.

Wojciech Korfanty (1873–1939) – polityk śląski, jeden z przywódców chrześcijańskiej demokracji w Polsce.

Początkowo współpracował z Romanem Dmowskim. Zdecydowanie protestował przeciwko polityce germanizacyjnej na Górnym Śląsku, za co został uwięziony przez władze niemieckie. Zasłynął wystąpieniem w Reichstagu 25 października 1918 r., w którym zażądał przyłączenia do przyszłego państwa polskiego wszystkich ziem zaboru pruskiego i Górnego Śląska. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim. Od 1920 r. był komisarzem plebiscytowym na Śląsku z ramienia Polski. Był jednym z przywódców drugiego powstania śląskiego, a niecały rok później głównym dowodzącym trzeciego powstania.

Tabliczkę odsłonił w imieniu Rady Miejskiej Bielawy jej wiceprzewodniczący Władysław Kroczak.

Wincenty Witos (1874–1945), działacz ludowy, od 1895 r. związany ze Stronnictwem Ludowym w Galicji.

Początkowo wspierał ideę Legionów Polskich, widząc w Austro-Węgrzech gwaranta powstania polskiej państwowości. Od 1915 r. zaczął popierać ideę endecji zbliżenia z państwami zachodnimi. Jesienią 1918 r. stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie, przejmującej władzę w zachodniej części zaboru austriackiego. W czasie wojny polsko-sowieckiej był premierem oraz członkiem Rady Obrony Państwa.

Tabliczkę odsłonił, Prezes Związku Inwalidów Wojennych w Dzierżoniowe, stowarzyszającego również bielawskich kombatantów pana Artur Pawlus

JÓZEF HALLER (1873-1960) Generał, legionista. Dowódca II Brygady Legionów Polskich.

W 1918 r. przedarł się do Francji i wszedł w skład Komitetu Narodowego Polskiego oraz został dowódcą Armii Polskiej. Po powrocie do Polski, od października 1918 Naczelny Dowódca wszystkich Wojsk Polskich. W lutym 1920 r. dokonał symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem, na czele „Błękitnej Armii” walczył przeciwko Ukraińcom na froncie wschodnim Małopolski. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. był członkiem Rady Obrony Państwa, dowódcą Frontu Północnego i Generalnym Inspektorem Armii Ochotniczej. Harcmistrz, przewodniczący ZHP, Prezes Komitetu PCK. Odznaczony Orderem Orła Białego i Virtuti Militari V klasy oraz 4-krotnie Krzyżem Walecznych.

Tabliczkę odsłonił wieloletni Prezes Związku Kombatantów RP w Bielawie porucznik rezerwy Bronisław Wilk.

Po akcie odsłonięcia tabliczek pamiątkowych głos zabrał burmistrz Piotr Łyżwa, który podziękował wszystkim za pomysł i zaangażowanie oraz przygotowanie uroczystości. Wartę honorową zabezpieczała Jednostka Strzelecka 3058, a oprawę muzyczną orkiestra dęta SART, w która wykonaniem ROTY zakończyła uroczystość.

Źródło: UM Bielawa